زاگاه- چند روز پیش بود که صابر جباری فاروجی، سرپرست مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت در گفتگویی با ایلنا از تشکیل کارگروهی مردمی به نام «نفس» برای مقابله با سقط جنین خبر داد که در خبرها با عنوان «گشت سقط جنین» از آن یاد شد. بررسیهای زاگاه نشان میدهد که این کارگروه در ۳۰ اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ مصادف با روز ملی جمعیت برای اولینبار در مشهد آغاز بکار کرده است و هماکنون در ۲۸ استان در حال فعالیت است.
«تکتم زاده احمد»، کارشناس مامایی و مدیر مرکز نفس در گفتگویی با خبرگزاری رسا در خردادماه ۱۴۰۱در مورد چگونگی شکلگیری این مرکز میگوید که «گروهی از متخصصان و کارشناسان علوم پزشکی شهر مشهد از وقتی در جریان آمار تکاندهنده سقط جنین سالم و مشروع قرار گرفتند، سعی کردند تا به سهم خودشان به کاهش این آمار کمک کنند. نتیجه این حرکت، تشکیل مرکز مردمی «نفس» بود که این روزها تولد یک سالگیاش را با نجات ۱۷۰ جنین جشن گرفته است.»
نام «نفس» مخفف «نجات فرزندان سقط» است. آنها با مراجعه به مطب پزشکان متخصص زنان و یا مراکز درمانی، از پزشکان میخواهند اگر با زنی مواجه شدند که قصد پایان دادن به بارداری را دارد، او را به این مراکز معرفی کنند. آنها با نصب و انتشار پوسترهایی گمراهکننده، به زنان اینطور القا میکنند که مراکز سقط جنین هستند و بدین صورت بسیاری از زنان خودشان با این مراکز تماس میگیرند تا بتوانند برای پایان دادن به بارداریشان از آنها کمک بگیرند. تکتم زاده، مدیر مرکز نفس در مورد این شیوه دوم به خبرگزاری رسا میگوید: «برای مثال، پوسترهایی برای معرفی مرکز نفس داریم که به نوعی طراحی شده که گاهی افراد تصور میکنند ما مرکز تخصصی سقط جنین هستیم! این همان اتفاقی بود که ما دنبالش بودیم. میدانستیم بعضی خانمها هستند که نمیخواهند هیچکس از تصمیمشان برای سقط خبردار شود و ما با هیچ ترفندی نمیتوانیم آنها را شناسایی کنیم. بنابراین در اتاق فکری که در مرکز نفس داشتیم، به این موضوع فکر کردیم و کاملاً آگاهانه بعضی پوسترهایمان را طوری طراحی کردیم که این گروه از خانمها را ترغیب کند شماره ما را بردارند و تماس بگیرند.»
او در ادامه میگوید: «شاید برایتان جالب باشد که بگویم قریب به ۲۰ تا ۳۰درصد از تماسهای ما از سمت افرادی است که واقعاً تصور میکنند با یک مرکز تخصصی سقط ارتباط گرفتهاند. جالبتر اینکه میگویند: “چه خوب که مجوز دانشگاه دارید. این یعنی کار شما بهداشتی و استریل انجام میشود…” به طور طبیعی، ما همان اول به آنها نمیگوییم: “نه اینطور نیست، ما مرکز سقط جنین نیستیم.” بلکه با راهکارهای روانشناسی، سر صحبت را با آنها باز میکنیم و در ادامه، مرکز نفس را معرفی میکنیم. الحمدلله موارد زیادی از همین تماسهای اشتباهی، با نتیجه مثبت همراه بوده و موفق شدهایم آنها را از سقط منصرف کنیم.»
منظور از «راهکار روانشناسی»، چیزی نیست جز دستکاری عاطفی، بازی روانی و تحمیل احساس گناه به زنانی که در خطیرترین، ناامنترین و آسیبپذیرترین شرایط ممکن تصمیم به خاتمه دادن به بارداری گرفتهاند. مرور همین بخش از گفتگوی مدیر مرکز نفس نشان میدهد که این مراکز چگونه با تبلیغات فریبکارانه، زنان را به این مراکز کشانده و سپس مانع تصمیمگیری آنها برای پایان دادن به بارداریشان میشوند.
بیشتر بخوانید:
در آمریکا «کلینیکهای بحران» Crisis Pregnancy Center مراکزی مشابهند که با انجام بازیهای روانی مختلف و القای حس گناه و عذاب وجدان تلاش میکنند تا زنانی را که تصمیم به سقط جنین دارند منصرف کنند. کارکنان این کلینیکها آموزش دیدهاند تا با روشهایی مانند محبت کردن، هدیه دادن و یا اصرار برای نشان دادن عکس سونوگرافی جنین و غیره نظر افراد تغییر دهند.
این مراکز که در آمریکا توسط مخالفان حق انتخاب و گروههای مذهبی مسیحی اداره میشوند، تلاش میکنند تا با دادن اطلاعات نادرست به زنان و یا تاخیر در پاسخگویی به آنها، کاری کنند تا زنانی که خواهان پایان دادن به بارداری خود هستند، زمان طلایی برای اینکار را از دست بدهند. بسیاری از زنانی که با این مراکز تماس میگیرند، در ابتدا گمان میکنند با مراکز سقط جنین تماس گرفتهاند و کارمندان این مراکز که آموزش دیدهاند تا زنان را از سقط جنین منصرف کنند، معمولا در ابتدا واقعیت را به زنان نمیگویند. براساس مشاهدات و تحقیقات، بسیاری از زنان در آمریکا، بواسطه این مراکز امکان سقط جنین را از دست دادهاند. میتوان تصور کرد که چنین اقداماتی برای زنان در شرایط کنونی ایران چه عواقبی به دنبال خواهد داشت.
کارگروه نفس در حالی در ایران فعالیت خود را آغاز کرده که زنانی که قصد سقط جنین دارند پیشاپیش در معرض نظارتها و مجازاتهای سختگیرانه قرار دادند و امکان دسترسی به سقط خودخواسته امن را ندارند. این کارگروهها با اقدام به فریب زنان و دادن اطلاعات نادرست و گمراهکننده به آنها، سعی میکنند با روشهای غیراخلاقی در حق انتخاب زنان دخالت کنند، بیآنکه حتی شرایط مادی و معنوی لازم را برای فرزندآوری آنها مهیا کنند.