زاگاه- از کجا باید شروع کرد؟ از نشست خبری ترامپ که در آن یکی از بزرگترین اعلانات پزشکی تاریخ کشور؛ پاسخی برای «اوتیسم» را اعلام کرد؟ ترامپ در یک سخنرانی، بارها به زنان هشدار داد تایلنول، نام تجاری دارویی که اکثر آمریکاییها آن را با عنوان پاراستامول میشناسند و در ایران با نام استامینوفن شناخته میشود، مصرف نکنند چون به گفته او این دارو ریسک ابتلا به اوتیسم را در فرزندان زنان باردار افزایش خواهد داد.
هیچ شواهد علمی محکمی برای این ادعا وجود ندارد. ترامپ گفت زنان باردار باید «سختی را تحمل کنند» و ادعا کرد که «خودداری از مصرف دارو هیچ ضرری ندارد» و «کاملاً بیخطر است»، جملههایی که بهروشنی نشان میدهد او دربارهی زنان و درد چگونه میاندیشد.
او همچنین گفت که «همواره حس قویای در مورد اوتیسم، نحوه بروز و منشأ آن داشته است!»
اما دانشمندان واقعی، پزشکان و نهادهای بینالمللی سلامت، از جمله سرویس بهداشت ملی بریتانیا (NHS) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) این اظهارات را بهشدت مورد انتقاد قرار دادند و یادآور شدند که بهترین و دقیقترین پژوهشهای علمی هیچ ارتباطی میان پاراستامول و اوتیسم پیدا نکردهاند. آنها تأکید کردند که مصرف پاراستامول در دوران بارداری ایمن است.
حتی رسانههای راستگرای آمریکا نیز در برابر این تازهترین ادعای شبهعلمی ترامپ اظهار تردید کردند. اما حتی با وجود اینکه اظهارات ترامپ طبق معمول احمقانه و ناآگاهانه بود، انتشار چنین اطلاعات نادرستی میتواند آسیبزننده باشد.
ما در دنیایی زندگی میکنیم که میشل فوکو آن را «حکومتمندی» مینامید؛ جایی که بدنها، رفتارها و ترسها از طریق گفتمان قدرت شکل میگیرند. دوره بارداری دورهای پر اضطراب و نگرانی در مورد سلامت جنین است. حتی آن کسانی که به حماقت ترامپ آگاه هستند و میدانند حرفهایش هیچ پایه علمی ندارند، باز ممکن است در دلشان تردید کنند.
کارشناسان سلامت برای کاهش آسیبهای ناشی از این سخنان به سرعت واکنش نشان دادند و به زنان باردار یادآوری کردند که تب در دوران بارداری میتواند خطرناک باشد، تبّی که پاراستامول میتواند آن را کاهش دهد. همچنین، تحمل درد میتواند موجب واکنشهای استرسی در بدن شود.
ترامپ همچنین با افتخار اعلام کرد که حکم تاریخی رو علیه وید را «نابود »کرده است. حکمی که تا سال ۲۰۲۲ حق قانونی سقط جنین را برای زنان در ایالات متحده تضمین میکرد. از آن زمان، زنانی که در ایالتهایی با ممنوعیت سقط جنین، حتی در موارد تجاوز، زندگی میکنند، بیش از گذشته در معرض مرگ در دوران بارداری قرار دارند.
از طرف دیگر کاهش گسترده بودجههای پژوهشی و کمکهزینههای علمی مؤسسه ملی سلامت آمریکا (NIH) باعث شده است که دانشمندان نتوانند در حوزههایی که جامعه بهشدت به آنها نیاز دارد، فعالیت کنند. حوزههایی مانند سلامت روان در دوران بارداری و پس از زایمان، سلامت زنان، و کاهش نابرابریهای نژادی.
از زمان انتشار کتابم، «ماترسنس» که کتابی است در مورد مادرشدن، پیامهای زیادی از افراد در کشورهای مختلف دریافت کردم. هرچند نظام حمایت اجتماعی و مراقبتهای زایمان در بریتانیا شرمآور است، اما از خلال این گفتگوها به این نتیجه رسیدم که بدترین کشور غربی برای مادر شدن، ایالات متحده است، کشوری بدون مرخصی زایمان با حقوق، با نابرابریهای شدید در خدمات درمانی و کمبود حمایت اجتماعی.
میانگین هزینهی زایمان در آمریکا حدود ۱۹ هزار دلار است، و هرگونه عارضه یا مشکل پزشکی میتواند این رقم را بهطور چشمگیری افزایش دهد. یک پژوهش گسترده که در مجلهی JAMA Internal Medicine منتشر شده نشان داد که سلامت روان مادران در ایالات متحده بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۳ بهشدت افت کرده است.
زنان باردار و نومادران پیشاپیش به دلیل عدم وجود حمایتهای اجتماعی دولتی، بالا بودن هزینهها، نداشتن مرخصی زایمان، تحت فشار و استرس زیادی قرار دارند، و چنین اظهاراتی از طرف «ترامپ» وضعیت را تنها بدتر خواهد کرد، اما شاید دقیقاً هدف همین باشد.
روایت ترامپ درهمتنیده است. او با احیای اندیشههای محافظهکارانه دربارهی جایگاه و رفتار زنان؛ اینکه چگونه باید باشند، چه چیزی را باید تحمل کنند و به چه نقشی محدود شوند، تصاویری خیالی از زنی سنتی در آشپزخانه، زیر سلطهی برتری مرد سفیدپوست ارائه میدهد.
این ایده بر آنچه«طبیعی» خوانده میشود تکیه دارد، مثل اینکه زایمان«واژینال» تنها شکل طبیعی زایمان است. یا اینکه درد کشیدن طی بارداری طبیعی است و زنان نباید هیچ دارویی مصرف کنند. اما آنچه این ایده در نظر نمیگیرد این است که «طبیعی» گاهی به معنای مرگ براثر زایمان یا بیماریهایی مانند سرخک و سیاهسرفه است، بیماریهایی که به مدد واکسن و دارو حالا در بسیاری از نقاط ریشهکن شدهاند.
اظهارات ترامپ دربارهی اینکه زنان باید درد را تحمل کنند و سرزنش کردن مادران برای «بحران» خیالی اوتیسم، ادامهی قرنها زنستیزی است که زنان را صرفاً به عنوان ظرفهای تولیدمثل، اشیای تزئینی و خدمتکارانی بیاهمیت تعریف کرده است.
از نظریهی قدیمی «تخیلات مادری»، زمانی که پزشکان باور داشتند زنان باردار میتوانند با ذهن خود جنین را تغییر دهند و در نتیجه هر نقص مادرزادی «تقصیر مادر» است، تا چرندیات برونو بترلهایم دربارهی «مادر یخچالی» که بیرحمانه، مادران «سرد و بیاحساس» را مسئول اوتیسم فرزندانشان میدانست، و تا نظریات عجیب گرنتلی دیکرید که درد زایمان را پیامد زن «متمدن» میپنداشت، در تمام این موارد، مردانی که براساس «احساسات» خود حرفهای احمقانه میزنند، خطرناکاند.
واکنشها و اعتراضها به اظهارات ترامپ مایهی دلگرمی است. اما باید هوشیار بمانیم. چون اگر امروز به سراغ پاراستامول آمدهاند، فردا نوبت چیست؟ اپیدورال؟ گاز و هوا؟ سزارین؟
گفتن اینکه زنان باید «درد را تحمل کنند» و مجبور کردن آنان به مادری اجباری، تنها در جهانی ممکن است که در آن صاحبان قدرت، بهطرز فاجعهباری نادان و در عین حال عمیقاً و بیرحمانه بیتفاوت به سلامت، کرامت و بقای زنان هستند.