لی بول و هنر فمینیستی

زاگاه- لی بول، اهل کره جنوبی مشهورترین هنرمند معاصر این کشور است که در کارهای خود اتوریته پدرسالارانه و به حاشیه راندن زنان را به پرسش می‌کشد. او ایدئولوژی‌هایی را افشا می‌کند که در عرصه‌های فرهنگی و سیاسی ما گسترده شده‌اند. او در اجراها و چیدمان‌های خود به موضوعاتی چون سرکوب زنان، کالایی‌سازی سکس و … که در جوامع مردسالار شدت می‌یابد، می‌پردازد‌. از زمانی که او به دنیای هنر معرفی شده، با کارهای متعددی توجه هنرمندان فمینیست را به خود جلب کرده است.

یکی از اجراهای برجسته لی بول مربوط به سال ۱۹۸۹ است و سقط جنین نام دارد. این اولین هنر اجرا بود که بول در مرکز هنری دانگسونگ سئول به نمایش گذاشت. او با بدن بدهنه در مقابل مخاطبان ظاهر شد، میان انها آبنبات پخش گرد، خود را به طناب بسته و از سقف آویزان شده بود به‌طوری که پاهایش در بالا و سرش به سمت زمین قرار گرفته بود. با نگاهی رنجور به مخاطبان زل می‌زد، آبنبات می‌خورد و تجربه‌هایش از سقط جنین را مرور می‌کرد و با زبانی شاعرانه از رنج خوش و زنان دیگر می‌گفت. هم‌زمان تلاش می‌کرد رنج‌های فیزیکی که پشت سر گذاشته را نیز با انقباص و اداهای بدن بازسازی و نمایان کند. او خطاب به حاضران گفت: «امیدوارم این اجرا تمامی افرادی که تجربه‌های مشابه دارند را از احساس گناه برهاند.»

شیوه معلق شدن او از سقف، بیرون آمدن جنین از رحم را تداعی می‌کرد. بول با این اجرا قصد داشت دشواری دسترسی به سقط جنین را نشان دهد. در آن زمان سقط جنین در کره جنوبی غیرقانونی بود‌. این صحنه بسیار برای تماشاگران آزاردهنده بود. آنها در نهایت به سمت بول رفتند، طناب را باز کردند و او را پایین آوردند. بول درباره این اجرا می‌گوید: «آنها فکر نمی‌کردند این یک تئاتر یا اجراست. چراکه موقعیتی حقیقی بود با بدنی واقعی و رنجور.»

تاریخچه حقوقی سقط جنین در کره جنوبی

کره جنوبی در سال ۲۰۲۱ حکم صادر شده در سال ۲۰۱۹ را اجرایی و به‌طور رسمی از سقط جنین جرم‌‌زدایی کرد. سقط جنین خودخواسته از سال ۱۹۵۳ با تدوین قانون مجازات این کشور، به طور مطلق جرم‌انگاری شد اما تمامی این چند دهه زنان کره‌ای به طور غیرقانونی به بارداری‌های خود خاتمه می‌دادند. بسیاری از این جراحی‌ها در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها انجام می‌شد.

در سال ۱۹۷۳، با تصویب قانون سلامت مادر و کودک، سقط جنین خودخواسته در موارد بارداری حاصل از تجاوز و زنای با محارم، وجود تهدید برای سلامت زن باردار و هم‌چنین در مواردی که والدین مبتلا به بیمار‌ی‌های موروثی و واگیردارند، مجاز شناخته شد. پزشکانی که از این قانون تخطی می‌کردند به مجازات تا دو سال حبس محکوم می‌شدند. سقط جنین القایی نیز با جزای نقدی و حبس مجازات می‌شد.

در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ که کره جنوبی قصد داشت نرخ موالید را که بسیار بالا رفته بود، کاهش دهد، ممنوعیت سقط جنین سختگیرانه اجرا نمی‌شد و به همین دلیل بسیاری از جراحی‌ها در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها صورت می‌گرفت. به دنبال فروکش کردن آمار فرزندآوری، در سال ۲۰۰۰ دوباره دولت کره جنوبی در صدد افزایش جمعیت برآمد و کارزارهای ضد سقط جنین دولتی فعال شدند. دولت تمرکز خود را بر مقابله با سقط جنین‌ غیرقانونی که به طور گسترده در این کشور صورت می‌گرفت گذاشت. با این حال مباحث پیرامون سقط جنین در گفت‌وگوهای عمومی و دولتی ادامه داشت.

در سال ۲۰۱۷ فعالان کره جنوبی، طوماری نوشتند و منتشر کردند و از رئیس‌جمهور درخواست کردند که فروش قرص سقط جنین را مجاز اعلام کند. این طومار را ۲۳۵ هزار نفر امضا کردند. دو ماه بعد دولت اعلام کرد که قانون سقط جنین را مورد بازبینی قرار می‌دهد. اواخر سال ۲۰۱۸، موسسه رفاه و امور اجتماعی کره نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرد که نشان می داد ۷۵ درصد از زنان بین سنین ۱۵ تا ۴۴ سال معتقدند قوانین سقط جنین در کره جنوبی ناعادلانه و نیازمند بازبینی است. همان سال، دادگاه قانون اساسی کره جنوبی به پرونده‌ای رسیدگی کرد که مدعی بود منع سقط جنین، خلاف قانون اساسی است. این پرونده در نهایت به صدور رای تاریخی منجر شد که ممنوعیت سقط جنین را خلاف قانون اساسی اعلام کرد.