زاگاه- در موارد برقراری رابطه جنسی محافظت نشده، مانند پاره شدن کاندوم، عدم استفاده صحیح از وسایل پیشگیری از بارداری، فراموش کردن مصرف قرصهای جلوگیری، عدم خروج به موقع شریک جنسی و … میتوان به روشهای امن و موثر پیشگیری اضطراری مانند مصرف قرصهای ضد بارداری اورژانسی یا جاگذاری ابراز آییودی در درون رحم متوسل شد. این روشها بعد از تجاوز هم مورد استفاده قرار میگیرند. جزوه آموزشی «روشهای اورژانسی پیشگیری از بارداری» را از اینجا دانلود و مطالعه کنید.
قرص اضطراری ضد بارداری: قرص اورژانسی از پرکاربردترین روشهای جلوگیری از بارداری در موارد برقراری رابطه جنسی محافظتنشده است. مکانیسم عمل این قرص بدین صورت است که آزادسازی تخمکها را متوقف میکند و از بارور شدن آنها توسط اسپرم جلوگیری به عمل میآورد. این قرصها شامل دو قرص ۰٫۷۵ میلیگرمی و یا یک قرص ۱٫۵ میلیگرمی است. هرچه فاصله مصرف قرص اورژانسی با رابطه جنسی کمتر باشد کارایی آن بیشتر است و در صورتی که قرص اورژانسی پیش از تخمکگذاری مصرف شود بیشترین احتمال اثرگذاری را دارد. این قرصها هیچ اثری بر بارداری و جنین ندارند. در این زمینه «همهچیز درباره قرصهای ضدبارداری اورژانسی» را مطالعه کنید.
آییودی: آییودی وسیلهای عموما به شکل T از جنس مس یا پلاستیک است که برای پیشگیری اضطراری و یا بلندمدت از بارداری در درون رحم جاگذاری میشود. این شیوه مورد تایید سازمانی جهانی بهداشت و از رایجترین وسایل پیشگیری از بارداری است. این وسیله تا ۵ ورز بعد از رابطه جنسی محافظتنشده یا تا ۵ روز پس از اولین روز احتمالی تخمکگذاری میتواند جاگذاری شود. آییودی از مطمئنترین روشهای پیشگیری از بارداری است. کمتر از یک درصد از زنانی که به این روش متوسل شدهاند، بارداری را تجربه کردهاند. مزیت این وسیله نسبت به قرص و کاندوم در این است که شما نمیتوانید مصرف آن را فراموش کنید یا مانند کاندوم به شیوهای اشتباه آن را استفاده کنید. استفاده از آییودی پس از رابطه جنسی محافظتنشده از مصرف قرص اورژانسی ضد بارداری نیز اثرگذارتر و کاراتر است. در این زمینه به متن «آییودی چیست و تا چه اندازه در پیشگیری از بارداری اثرگذار است؟» رجوع کنید.
منابع:
https://www.plannedparenthood.org/learn/morning-after-pill-emergency-contraception
https://www.nhs.uk/conditions/contraception/emergency-contraception/