چگونه مون‌کاپ تابوی پریود را شکست
آلودگی هوا موفقیت آی‌وی‌اف را تا چهل درصد کاهش می‌دهد
۱۰ دی ۱۴۰۳
زاگاه- اوایل دهه ۲۰۰۰ به نظر می‌رسید هیچ سرویس بهداشتی عمومی از برچسبهای چریکی طرفداران مون‌کاپ در امان نیست. جشنواره‌ها، دستشویی‌های دانشگاه، کلوپ‌ها و میخانه‌ها – هرجایی که کسی می‌توانست با لباس زیر پایین‌کشیده بنشیند، به احتمال زیاد یک برچسب کوچک سفید در مقابلش میدید که یک پریود «ایمن‌تر، سبزتر و ارزان‌تر» را تبلیغ می‌کرد. البته در آن زمان از کلمه «پریود» استفاده نمی‌کردند. در سال ۲۰۰۲، زمانی که مون‌کاپ – اولین کاپ قاعدگی سیلیکونی قابل استفاده مجدد در جهان – توسط دو زن در برایتون عرضه شد، این کلمه هنوز تابو محسوب می‌شد. آیلین گرین، یکی از بنیان‌گذاران و مدیران شرکت، می‌گوید: «مردم از کاری که ما انجام می‌دادیم بیزار بودند. اصلاً کسی درباره پریود صحبت نمی‌کرد. ما کاملاً رادیکال بودیم. غرفه‌هایی در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های تجاری برپا می‌کردیم و اسمش را «منطقه انزجار» گذاشته بودیم، یک نیم‌دایره اطراف غرفه که مردم حتی نمی‌خواستند به آن نزدیک شوند.»
حالا چه تفاوتی ایجاد شده است؟ من با گرین و کات کلمنتس – یکی دیگر از مدیران مون‌کاپ که در سال ۲۰۰۵ به تیم پیوست – در دفترشان در برایتون ملاقات می‌کنم. دیگر از اتاق‌خوابی در منطقه وایت‌هاوک که شرکت در آن تأسیس شده بود خبری نیست، جایی که تیم دو نفره‌شان در میان انبوهی از بروشورها، کاپ‌ها و برچسب‌ها به سختی جا می‌گرفتند. اکنون مون‌کاپ تیمی ۴۰ نفره، دفتر کاری مناسب و یک آشپزخانه با یک میز بلند چوبی دارد که کارمندان هر روز در آنجا نهار وگان می‌پزند و می‌خورند. آنها یوگا و مدیتیشن هم انجام می‌دهند.
اگر با مون‌کاپ آشنا نیستید، آن را به‌عنوان یک فنجان تخم‌مرغی سیلیکونی انعطاف‌پذیر تصور کنید که با قرار گرفتن در واژن، خون قاعدگی را جمع‌آوری می‌کند. می‌توانید آن را حدود هشت ساعت داخل واژن نگه دارید، زیرا حدود سه برابر یک تامپون معمولی ظرفیت دارد. هنگام خارج کردن، کافی است خون را خالی کنید، آن را آبکشی کنید (یک بطری آب هم کافی است) و دوباره آن را در واژن قرار دهید. هر مون‌کاپ حدود ۱۰ سال دوام دارد، بنابراین قیمت آن که در وهله اول گران به نظر میرسد، پس از شش‌ماه صرفه‌جویی در خرید محصولات بهداشتی دیگر جبران می‌شود. دوستی دارم که از نوجوانی از مون‌کاپ استفاده کرده و اکنون در میانه دهه ۳۰ زندگی‌اش است. او در کل عمرش فقط حدود ۴۰ پوند برای پریودش هزینه کرده است. و البته، مزیت زیست‌محیطی هم دارد. تخمین زده می‌شود که استفاده از مون‌کاپ دویستهزار تُن زباله بهداشتی را کاهش می‌دهد.
در سال ۲۰۱۹ و زمان نوشتهشدن این مقاله، مون‌کاپ بلاخره در حال محبوب شدن بود و حالا در سال ۲۰۲۵، میزان محبوبیت آن روزبه‌روز بیشتر می‌شود. داستان مون‌کاپ فقط درباره قدرت تجارت اخلاق‌مدار نیست، بلکه همچنین درباره بازاریابی دهان‌به‌دهان در صنعتی است که توسط شرکت‌های چندملیتی احاطه شده است. مون‌کاپ، به‌هرحال، از یک محصول خاص که در فروشگاه‌های محصولات سالم فروخته می‌شد به محصولی تبدیل شده که در همه فروشگاه‌های بزرگ عرضه می‌شود.
همچنین اکتبر سال ۲۰۱۹یک نقطه عطف برای این محصول بود، وقتی که برای اولین‌بار از زمان عرضه محصول، بسته‌بندی آن دوباره طراحی شد و تصویر کاپ جلوی جعبه قرار گرفت. گرین در اینباره می‌گوید: «ما همیشه جعبه‌ای سفید با یک گل روی آن داشتیم، که نوعی پیام بود که می‌گفت: «نگاه کنید، این چیز ترسناکی نیست.» حالا احساس می‌کردیم که می‌توانیم رویکرد صریح‌تری داشته باشیم.»
در دهه گذشته، تغییر فرهنگی چشم‌گیری در فاصله گرفتن از نجواها و عبارات مبهم مرتبط با چرخه قاعدگی زنان رخ داده است. کلمنتس می‌گوید: «در سال ۲۰۱۵، واقعاً می‌توانستید ببینید که تابوی مربوط به پریود شروع به شکستن کرده است.» او به بازیکن تنیس، هیثر واتسون، اشاره می‌کند که گفت عملکرد ضعیفش در مسابقات اوپن استرالیا به دلیل پریودش بود، و همچنین به کیران گاندی، موسیقی‌دانی که ماراتن لندن را در حالت خونریزی آزاد دوید، و اینها را لحظات کلیدی در تغییر گفتمان عمومی درباره قاعدگی می‌داند.
اولین کاپ قاعدگی توسط بازیگر آمریکایی، لیونا چالمرز، اختراع شد که در سال ۱۹۳۷ کاپ لاستیکی خود را به ثبت رساند. گرین در اواخر دهه ۱۹۹۰ با این ایده آشنا شد، زمانی که زنی در یک دوچرخه‌سواری جمعی در لندن درباره آن به او گفت. او می‌گوید: «با خودم گفتم: ‘وای، هرگز چیزی شبیه به این نشنیده بودم.’» یک سال بعد، گرین به استرالیا سفر کرد. «در پارک ملی بونو بونو اردو زده بودم و روبروی من یک خانواده بریتانیایی بودند. زنی بود که پوشک‌های قابل استفاده مجدد را در یک سطل می‌شست – که آن زمان خیلی کم پیش می‌آمد و من کنجکاو شدم.» آن زن سو هاردی بود که گرین بعدها درباره کاپ قاعدگی به او گفت.
هاردی آنقدر مجذوب شد که وقتی به بریتانیا برگشت، توانست یکی از آنها را در آمریکا پیدا کند. او می‌گوید: «در آن زمان، آنها کاپ‌های لاستیکی ساده‌ای بودند. او شروع به وارد کردن آنها در مقیاس کوچک کرد و به دوستان و آشنایان فروخت. آنها خوب بودند، اما برخی افراد به لاتکس حساسیت داشتند، و این باعث شد او به این فکر بیفتد: “چطور می‌توانم این را بهبود ببخشم؟” و به ایده ساخت آن از سیلیکون پزشکی رسید. او این محصول را به یک محصول قرن بیست و یکمی تبدیل کرد.»
در این مرحله، هاردی به برایتون نقل‌مکان کرده بود و کسب‌وکار نوپای او از خانه‌اش اداره می‌شد. کلمنتس می‌گوید: «خیلی شلوغ و بی‌نظم بود. حتی نمی‌توانستی صندلی‌ات را تکان بدهی.» برچسبهای نصب شده در اماکن عمومی ایده هاردی بودند. کلمنتس با خنده می‌گوید: «جنگ صلیبی یک‌نفره سو! او هر روز در حال چسباندن برچسب‌ها در سرویس‌های بهداشتی عمومی بود. هر روز با یک سبد حصیری پر از سفارش‌ها به اداره پست می‌رفت. هر مون‌کاپ همراه با یک برچسب ارسال می‌شد، بنابراین کاربران ما هم شروع به چسباندن آن کردند.»
بین مصرف‌کنندگان تردید طبیعی وجود داشت، زیرا ارتباط آنها با برندهای تامپون اغلب از سال‌های مدرسه‌شان شکل گرفته بود. کلمنتس می‌گوید: «به‌خوبی به یاد دارم که نماینده تامپکس به مدرسه ما می‌آمد – که نشان می‌دهد چقدر در این زمینه هوشمندانه عمل می‌کنند.»
دیدن کاپ‌های قاعدگی رقیب که بازاری را که آنها ایجاد کرده بودند، اشباع کرده، احتمالاً ناخوشایند است. گرین درباره اینکه حالا تامپکس کاپ قاعدگی خودش را عرضه کرده، می‌گوید:« آنها به وضوح یک فرصت تجاری دیده‌اند، متوجه تغییر زمانه شدند و سوار بر موج شده‌اند.» اما محصول تامپکس نه تنها در یک ظرف پلاستیکی عرضه می‌شود، بلکه بسته‌بندی پلاستیکی هم دارد. گرین اضافه می‌کند: «امیدوار بودیم که آنها بر حذف پلاستیک‌های یک‌بارمصرف تمرکز کنند. این می‌توانست یک رویکرد محیط‌زیستی مسئولانه باشد، به جای اینکه فقط محصول دیگری به مجموعه‌شان اضافه کنند.»
کلمنتش در مورد برندهای دیگر می‌گوید که این ارزش یک جشن محتاطانه را دارد، زیرا آنها راهروی محصولات بهداشتی زنانه در فروشگاهها را متحول کرده‌اند. اما او هشدار می‌دهد که شرکت‌ها باید به مسائل دیگری نیز فکر کنند: «این محصولات کجا تولید می‌شوند و آیا رنگ‌هایی به آنها اضافه می‌شود یا نه. همچنین دیده‌ام برخی برندها می‌گویند این محصولات هر سال نیاز به تعویض دارند، و برخی دیگر با بسته‌بندی پلاستیکی عرضه می‌شوند.»
گذشته از این واقعیت که برخی از زنان ممکن است هنوز نسبت به مساله تماس نزدیک با خون قاعدگی احساس ناخوشایندی داشته باشند (که کاربران می‌گویند این احساس بسیار کم است)، انتقاد چندانی به مون‌کاپ وارد نیست. اما گرین می‌گوید: «استفاده از آن در مکان‌هایی که آب تمیز برای استریل کردن وجود ندارد یا استفاده از محصولاتی که داخل واژن می‌شوند، مناسب نیست، توصیه نمی‌شود.»
در سال‌های بعد، شرکت وارد حوزه تبلیغات شد، اما مدیران محتاط بودند که اعتبار اخلاقی خود را بیش از حد تبلیغ نکنند. آنها رویکرد متفاوتی اتخاذ کردند. ابتدا پوسترهای «واژن خود را دوست داشته باشید» ارائه شد – که البته دردسرهایی را به دنبال داشت، زیرا برخی افراد بخاطر کلمه «واژن» روی پوستر به سازمان استانداردهای تبلیغاتی شکایت کردند. سپس در سال ۲۰۱۵، پوسترهایی با عنوان «تراژدی پریود» طراحی شد – که با الهام از سریال پلدارک، دختری ضعیف را نشان می‌داد که پشت اسب همراه با یک مرد برای پیدا کردن تامپون مناسب می‌تاخت، درحالی‌که تنها چیزی که واقعاً نیاز داشت مون‌کاپش بود. کلمنتس می‌گوید: «هدف این بود که فضایی برای بحث‌های فمینیستی پیچیده‌تر در تبلیغات فراهم شود.»
در واقع، فیلم‌برداری این تبلیغ خود به یک درام فمینیستی تبدیل شد. کلمنتس با خنده می‌گوید: «وقتی مربی اسب فهمید که کار برای تبلیغ یک محصول بهداشتی زنانه است، در آخرین لحظه انصراف داد. چون فکر می‌کرد شهرت اسبش لکه‌دار می‌شود.»
تنها داستان منفیای که در مورد مون‌کاپ شنیدهام را با کلمنتس مطرح می‌کنم. یکی از دوستانم به من گفته بود که در ۱۰ سال استفاده، فقط «یک بار نشتی» داشته، اما آن را به‌عنوان تجربه «آخرالزمانی» توصیف کرده بود. او گفته بود: «وقتی تامپون نشتی دارد ممکن است تنها چندقطره باشد، اما با مون‌کاپ یک فنجان کوچک خون است!»
کلمنتس درحالی که به فکر فرو رفته می‌گوید: «هوم، نشتی معمولاً در اوایل استفاده اتفاق می‌افتد. به همین دلیل ما خدمات پشتیبانی تلفنی داریم تا به کسانی که تازه شروع به استفاده از کاپ کرده‌اند کمک کنیم. اغلب افراد کاپ را خیلی بالا در واژن قرار می‌دهند، چون به‌طور غریزی همان جایی است که تامپون را می‌گذارند. اما باید آن را پایین‌تر قرار دهید تا با دیواره واژن یک مهر و موم ایجاد کند.» او قول می‌دهد که موضوع را بررسی کند.
منبع: گاردین
