شبکه غیررسمی زنانه برای معرفی #پزشک_امن

زاگاه- در طی چند سال اخیر، زنان بارها و بارها از تجربه‌های خود در مواجهه با متخصصان زنان نوشته‌اند. فصل مشترک این تجارب، تعرض به حریم شخصی و سرزنش بیماران زن بوده است. پرس‌وجو‌های غیرضروری درباره روابط جنسی، تاکید بر بکارت، سرزنش و تحقیر بیمار بابت روابط جنسی خارج از ازدواج و متعدد، توصیه‌های اخلاقی و متحجرانه، از جمله مواردی است که در روایات بازگوشده مکررا مطرح شده است. علاوه بر اینها، از آنجا که تجربه معاینه برای بسیاری از زنان می‌تواند دردناک یا تروماتیک باشد، صبور بودن پزشک زنان یکی از مؤلفه‎‌های اصلی در «امن» بودن پزشک است.

از این رو، کاربران شبکه‌های اجتماعی در اقدامی خلاقانه با استفاده از هشتگ #پزشک_امن اقدام به معرفی آن دسته از پزشکان زنانی کرده‌اند که رفتار متعصبانه و متحجرانه نداشته و حریم شخصی بیمار را رعایت کرده‌اند.
اولین‌بار حدود چهارسال پیش، یکی از کاربران توییتر نوشت: «‏کمبود پزشک متخصص زنان که قابل اعتماد باشه و قضاوت نکنه، تبدیل به معضلی برای زنان شده. لطفا اگر پزشک متخصص زنان خوش‌برخورد و فهیم چه در تهران و چه در شهرستان سراغ دارید، با هشتگ ‎#پزشک_امن معرفی کنید. (همراه با آدرس یا شماره تماس)» همین توئیت کافی بود تا زنان از سراسر ایران به معرفی پزشکانی بپردازند که به آن‌ها احساس امنیت داده بودند و دخالتی در روابط جنسی آن‌ها نداشته و قضاوتشان نکرده بودند.
«‏اگه دوست داشتین و ایران هستین، و از رفتار پزشکتون راضی هستین، لطف کنین اینجا هم معرفی کنین که بقیه ببینین.» کاربر دیگری برای توصیف آنچه که زنان در مواجهه با پزشکان ناامن تجربه می‌کنند نوشت: «از اون جایی که این روزا توی ایران پیدا کردن پزشک زنان باشعوری که بتونی راحت باهاش مسائلت رو در میون بذاری و همزمان باسواد و کاردرست هم باشه مثل پیدا کردن سوزن توی انبار کاه شده، فکر کردم که معرفی کنم شاید به کار کسی اومد.»

زنی دیگر از تلاش طولانی‌مدتش برای یافتن پزشک امن زنان نوشته است: «من خیلی زیاد گشتم دنبال پزشک زنانی که راحت بتونم باهاشون صحبت کنم، قضاوت‌گر نباشن و تحقیر نکنن و کارشون هم خوب باشه. با تحقیقِ زیاد پیش دو نفر رفتم و از هردو بسیاااااار راضی‌ام.»

‏یکی از مهم‌ترین دغدغه‌‌ها در مراجعه به پزشک زنان برای زنان مجردی که به لحاظ جنسی فعالند، قرار نگرفتن در معرض قضاوت و سرزنش است. دغدغه‌ای که برخی زنان را کاملا از مراجعه به پزشک بازمی‌دارد. کاربری با اشاره به این معضل می‌نویسد: «چرا یک دختر ۳۰ ساله از ترس قضاوت پزشک در مورد بکارتش نباید بتونه به پزشک زنان مراجعه کنه؟»

کاربری دیگر با اشاره به همین موضوع نوشته است: «چون دخترامون رو مجبور کردید برای دریافت حیاتی‌ترین خدمات پزشکی‌شون تو هشتگ ‎#پزشک_امن دنبال دکتر زنان بگردن! که مجبورشون کردید چون سکس دارند و مجردند برای یه عفونت عادی تحقیر بشن و از دکتر رفتن بترسن. که برای یه تست حیاتی نگران زنگ زدن به خانواده‌شون باشن.»

این رفتارهای ارتجاعی، دسترسی زنان به آموزش و سلامت جنسی و باروری را بیش از پیش محدود می‌کند. در حالیکه قانون جوانی جمعیت و تعالی خانواده، دسترسی رایگان به این آموزش و خدمات را غیرممکن کرده است، مراجعه خصوصی به پزشک نیز برای زنان مجرد، با این چالش‌ها همراه است. کاربری اشاره کرده است: «این رفتار پزشکان زنان که در چند گزارش بهش پرداخته شده و سهل‌الوصول نبودن خدمات پزشکی و مشاوره‌ای برای زنان به کل جامعه آسیب می‌زنه، یعنی چرخه معیوب فرهنگی دومینووار همه‌چیز رو تخریب میکنه. معرفی پزشکان مورد اعتماد، به نفع همه است.»

برخی از کاربران تاکیده کرده‌اند که پزشک باید دقت کند و وضعیت تاهل و تجرد بیمار را ابدا به میان نکشد: «بیاید یک بار دیگه بنویسید: #پزشک_امن از پزشکان متخصص زنان با سواد و فهمیده که نمی‌پرسن ازدواج کردی یا نه فقط محترمانه می‌پرسن فعالیت جنسی داری یا نه؟ اسم شهر بعد اسم دکتر و شماره‌اش یا آدرس یا از اون بهتر اگه پیجی داره توو اینستا تگش کنید.»

اما تجربه مواجهه با پزشک زنان برای افراد همجنس‌خواه دشوارتر از سایرین است. کاربری با اشاره به همین مسئله، درباره دغدغه خود یعنی همجنس‌گراهراس بودن برخی از پزشک‌ها نوشت: «من دنبال ‎پزشک زنان می‌گردم. با کمک ‎#پزشک_امن چندتا گزینه خوب پیدا کردم، ولی متاسفانه کسی درباره هوموفوب بودن یا نبودنشون چیزی نگفته بود. کسی از شماها پزشکی که برای لزبین‌ها هم امن باشه میشناسه؟»

به دنبال راه‌اندازی این هشتگ در توییتر، اسامی تعداد زیادی پزشک فعال در شهرهای مختلف کشور معرفی شده است که با جستجوی هشتگ #پزشک_امن می‌توانید به آن دسترسی پیدا کنید. پیش‌تر زنان در گروه‌های بسته‌تر، به دوستان و اطرافیان خود پزشکان معتمد را معرفی می‌کردند و حالا این حمایت‌های درگوشی به شبکه‌های اجتماعی کشیده شده و گسترش پیدا کرده است. این شبکه‌های حمایتی خودجوش و غیررسمی زنانه، یکی از ابزارهای مهم مقابله با وضعیت موجود است، وضعیتی که تمام مدت از خیابان گرفته تا خانه و مطب پزشک، سعی بر کنترل بدن زنان و بازخواست آنان به دلیل سبک زندگی‌‏شان دارد.