یک دسامبر، روز جهانی «ایدز»؛ سیاستهایی به قیمت جان و سلامت زنان
اولینبار که پریود شدم …
۰۱ آذر ۱۴۰۲
زنان جوان چینی و سرپیچی از حزب کمونیست
۱۵ آذر ۱۴۰۲
زاگاه- یک دسامبر روز جهانی «ایدز» نامگذاری شده است. این روز برای همبستگی با افراد اچ‌آی‌وی مثبت نامگذاری شده است. روزی که در آن یاد و خاطره کسانی که در اثر ابتلا به ایدز جان خود را از دست داده‌اند گرامی داشته می‌شود و هدف از آن، جلب توجه همگان به مبتلایانی است که علاوه بر بیماری، با مشکلات و دشواری‌های روانی و اجتماعی نیز دست به گریبان‌اند. یکی از اهداف روز جهانی ایدز، تلاش برای دستیابی به درمان بدون تبعیض و دسترسی به مراقبت‌های پزشکی برای همه مردم در سراسر جهان است.
خشونت علیه زنان و دختران یکی از علتها و همینطور پیامدهای ابتلا به HIV است. در واقع میتوان از خشونت علیه زنان به عنوان یکی از علل مهم افزایش شمار زنان و دختران مبتلا به HIV نام برد. زنانی که در نتیجه خشونت جنسی، قاچاق، ازدواج زیر سن و سایر اعمالی که بدون رضایت آنها و یا با اجبار با بدنشان انجام می‌شود در معرض انواع بیماری‌ها و ویروس‌های مقاربتی قرار می‌گیرند. تحقیقات نشان می‌دهند که رابطه جنسی اجباری و بدون رضایت به دلیل احتمال جراحت، خونریزی و تروما، زنان را با احتمال بیشتری در معرض ویروس اچ آی وی قرار می‌دهد.
از طرف دیگر در بسیاری از جوامع و کشورها، دسترسی زنان و دختران به اطلاعات مربوط به سلامت جنسی و باروری بسیار پایین است. در ایران نوجوانان دختر و پسر در هیچ دورهای از زندگی‌شان آموزش‌های جنسی متناسب را دریافت نمی‌کنند. مساله‌ای که می‌تواند تاثیری بسیاری چشم‌گیر در روند ابتلا به ویروس‌های مقاربتی مانند HIV یا HPV داشته باشد. طبق آخرین آمار در ایران بر اساس یک مطالعه که در سال ۲۰۲۱ منتشر شده، میزان شیوع اچ‌پی‌وی (ویروس زمینه‌ساز سرطان دهانه رحم) ۳۸/۶۸ است، که بیش از میزان شیوع این ویروس در تمام پنج قاره است. این درحالی است که واکسن گارداسیل همچنان تحت پوشش بیمه نبوده و گران بودن و همچنین کمبود آن باعث شده تا این واکسن مهم از دسترس اغلب زنان و دختران خارج شود. تفاسیر پر اشتباه و تعجب‌برانگیز حول و حوش این واکسن نیز یکی دیگر از عواملی است که همچنان این واکسن را به عنوان کالایی لوکس تنها در دسترس افراد برخوردار قرار داده است.
اواخر اردیبهشت‌ماه سال جاری، مشاور عالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در همایش بزرگداشت روز ملی جمعیت در بیمارستان نجمیه تهران، با انتقاد از ورود واکسن HPV به برنامه واکسیناسیون کشوری، گفته بود:« در بخشنامه وزارت بهداشت اعلام شده که واکسن HPV (ویروس پایپلومای انسانی که برخی از گونه‌های آن باعث بروز زگیل تناسلی می‌شود) را وارد برنامه واکسیناسیون عمومی کشور کنیم. این مسئله علاوه بر اینکه جنبه اقتصادی دارد، بدان معناست که دختران ۹ تا ۱۱ ساله این واکسن را دریافت کنند و بعد با فرهنگ‌سازی که دشمنان کرده‌اند، خیال نوجوانان راحت باشد که حالا که واکسن را تزریق کرده‌اند می‌توانند رابطه جنسی داشته باشند.»
این درحالی است که سازمان بهداشت جهانی در سال ٢٠٠۶ فراخوانی برای مبارزه با این ویروس منتشر کرد و از جامعه جهانی خواست که برای مبارزه با آن اقدام به واکسیناسیون کنند. مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، گفته بود که «اگر الان دست به کار نشویم تا سال ٢٠٣٠ مرگ به علت سرطان دهانه رحم پنجاه درصد افزایش خواهد یافت.»
در ایران آمار مبتلایان به اچ‌آی‌وی چندان دقیق نیست. سال گذشته مینو محرز در گفتگو با خبرآنلاین در این مورد گفته بود که تخمینها حدود پنجاه‌و پنج‌هزار نفر است. در حالی که سن مبتلایان جدید به ۲۵ سال رسیده و شمار زنان مبتلا روند افزایشی داشته است. او گفته بود:« از زمانی که آمار مبتلایان از طریق روابط جنسی رو به افزایش رفته، هم سن مبتلایان کاهش یافته و هم زنان مبتلا افزایش یافته‌اند.»
زنانی که براساس الگوی جهانی، ممکن است بسیاری از آنان در روابط جنسی پرخشونت بوده باشند و همین مساله دلیل ابتلایشان به اچ‌آی‌وی باشد. بسیاری از زنان زمانی که در موقعیتهای جنسی خشونت‌آمیز قرار می‌گیرند، امکان مذاکره، مقاومت و ممانعت را ندارند. بسیاری از زنان حتی از ترس خشونت پارتنر یا شریک زندگی‌شان، از مراجعه به مراکز درمانی و پزشکی خودداری می‌کنند.
زنان مبتلا به آچ آی وی به حاشیه رانده می‌شوند. باورهای عمومی اشتباه در مورد مبتلایان به اچ‌آی‌وی باعث می‌شود تا این زنان از طرف خانواده و اطرافیان طرد شوند و اشکال مختلفی از خشونت را تجربه کنند. آنها ممکن است با عقیم‌سازی اجباری، محرومیت از درمان و سقط جنین اجباری مواجه شوند.
با وجود چنین آمار و شواهدی در ایران اما همچنان تغییری در سیاست‌ها ایجاد نشده، نه یک برنامه جامع آموزش جنسی به نظام آموزشی افزوده شده و نه قوانین حمایتی از زنان خشونتدیده تغییری کرده است. سیاستهایی که اگرچه برای برخی محلی برای اثبات دینداریشان است، برای زنان و دختران اما می‌تواند به قیمت سلامتی و جانشان باشد.
