زاگاه- بیستوسه سازمان منطقهای و بینالمللی زنان و حقوق بشر در منطقه منا با امضای بیانیهای حملات آنلاین هماهنگشده به صفحات اینستاگرامی فمینیستی ایرانی متعلق به گروهها و اینفلوئنسرهای فمینیست را محکوم کردند. سازمانهای امضاکننده بیانیه از مقامات ایران خواستهاند به آزار و اذیت مدافعان حقوق زنان خاتمه دهد. آنها همچنین از شرکت متا، شرکت مادر اینستاگرام، تقاضا کردهاند برای تضمین امنیت آنلاین مدافعان حقوق زنان با جامعه مدنی ایران همکاری کند.
ما امضاکنندگان این بیانیه، سازمانهای بینالمللی و منطقهای حقوق بشری و مدافع حقوق زنان، حمله هماهنگشده به صفحات اینستاگرامی فمینیستی، گروههای مدافع حقوق زنان و اینفلوئنسرهای فمینیست را از سوی کاربران نامعتبری که معتقدیم به نیروهای امنیتی ایرانی تعلق دارند، شدیدا محکوم میکنیم. به نظر میرسد که این حملات بخشی از کمپین سرکوب مستمر جامعه مدنی و بخصوص جنبش زنان ایران است و درست در زمانی اتفاق افتاده است که مقامات ایرانی به شیوهای نگرانکننده و بیسابقه در حال عقب راندن حقوق زنان و خودمختاری جسمانی آنها هستند.
ما به مقامات ایرانی خاطرنشان میکنیم به آزار سیستماتیک زنان مدافع حقوق بشر خاتمه دهند و مطابق با اصول مندرج در «اعلامیه مدافعان حقوق بشر» شرایط فعالیت زنان مدافع حقوق بشر را تسهیل کنند. علاوه بر این، از شرکت متا میخواهیم برای تضمین امنیت پلتفرمهای شبکههای اجتماعیاش برای زنان ایرانی مدافع حقوق بشر و همه افرادی که آزارهای هدفمند حمایتشده از جانب حکومت را تجربه میکنند، اقداماتی انجام دهد.
فمینیستها و مدافعان حقوق زنان در ایران برای گسترش آگاهی و ترویج حقوق برابر با فشارهای چندگانهای مواجه هستند. آنها از یکسو با باورهای فرهنگی و قوانین تبعیضآمیزی مبارزه میکنند که قصد به حاشیه راندن زنان و کنترل زندگی و بدنهایشان را دارد. از سوی دیگر با سرکوب سیستماتیک و فشارهای امنیتی از جمله بازجویی، دستگیری، ممنوعالخروجی، پروندهسازی و آزار قضایی، و احکام حبس طولانی مواجهاند تا مجبور شوند دست از فعالیت بردارند.
سرکوب گسترده و مستمر نهادهای امنیتی موازی باعث شده مدافعان حقوق زنان در سالهای اخیر فعالیتشان را در فضاهای واقعی کاهش دهند و در عوض برای گسترش آگاهیرسانی و جریانسازی برای مطالبات برابریخواهانه بیشتر به شبکههای اجتماعی متکی باشند. اینستاگرام یکی از محبوبترین و پرکاربرترین شبکههای اجتماعی در ایران است، و به همین دلیل کنشگران فمینیست برای ادامه فعالیتهای مهم و حیاتیشان درباره حقوق زنان و دگرباشان از جمله گسترش آگاهیرسانی درباره تبعیضهای جنسیتی، خشونتهای مبتنی بر جنسیت، پیشگیری از آزار در محیطهای کاری و اماکن عمومی، ترویجگری برای لغو قوانین تبعیضآمیز، و ارتقا و گسترش عدالت باروری و حق بر بدن به اینستاگرام متکی باشند.
در سالهای گذشته، مدافعان حقوق زنان به دلیل موضعگیری درباره موضوعاتی خاص و یا بیان نظراتشان در شبکههای اجتماعی مورد حملات آنلاین قرار گرفتهاند. این حملات از جانب طیف گسترده و متفاوتی صورت میگیرد، از کاربران عادی گرفته تا گروههای سیاسی اپوزیسیون، و از همه مهمتر هکرهای تحت حمایت سیستمهای امنیتی حکومت و کاربران جعلی. نهفقط حسابهای کاربری آنلاین هدف این حملات قرار میگیرند، بلکه در واقعیت خود زنان مدافع حقوق بشر هم تحت آزار و اتهامهای تخریبی قرار میگیرند. مهم نیست این حملات آنلاین از جانب چه کسی شروع شده باشد اما اغلب به دستگیری و آزار قضایی کنشگرانی ختم میشود که تحت این حملات قرار گرفته بودند. در مجموع حملات گروهی به حسابهای کاربری آنلاین زنان مدافع حقوق بشر منجر به سکوت این فعالان و یا کاهش میزان فعالیتشان شده است.
در تازهترین شیوه برای سرکوب صدای زنان برابریخواه در شبکههای اجتماعی، صفحات زنان در اینستاگرام که یکی از محبوبترین شبکه اجتماعی در بین ایرانیان است و برخلاف دیگر شبکههای اجتماعی فیلتر نیست، هدف قرار گرفتهاند. در این حملات، هزاران فالوئر نامعتبر، که بر اساس شیوه حملات قبلی معتقدیم که مرتبط به نیروهای امنیتی ایران است، صفحات فمینیستی شخصی و یا گروهی را دنبال و با هدف مسدود کردن صفحه و یا حذف محتوای منتشرشده، آنها را به اینستاگرام گزارش میدهند.
با گذشت دو ماه از شروع حمله به صفحات فمینیستی در اینستاگرام، تعداد صفحات تحت حمله بیشتر شده است. گردانندگان این صفحات، چه صفحات گروهی فمینیستی و چه اینفلوئنسرهای فمینیست، ناچار شدهاند صفحات خود را به صورت خصوصی در بیاورند و هر روز صدها حساب کاربری نامعتبر را حذف کنند. فمینیستهای ایرانی برای مواجهه با این تهدید و آزار نیروهای امنیتی دست به دامن شرکت متا هم شدهاند تا از صفحاتشان حمایت و محافظت کند.
ما امضاکنندگان این بیانیه، حمله گسترده به صفحات اینستاگرامی فمینیستی را شدیدا محکوم میکنیم. ما به مقامات ایرانی خاطرنشان میکنیم که حملات سیستماتیک سیستمهای امنیتی علیه صفحات زنان مدافعان حقوق بشر در اینستاگرام و دیگر پلتفرمهای شبکههای اجتماعی به منزله تخطی دولت ایران از تعهداتش نسبت به معاهدههای بینالمللی حقوق بشر و همچنین تخطی از تعهداتش به حفظ و حمایت از آزادی بیان مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر است.
همچنین از دولت ایران میخواهیم به آزار سیستماتیک مدافعان حقوق خاتمه دهد و در عوض شرایط را برای کار مهم آنها در ساخت جامعهای سرزندهتر و پویاتر و دربرگیرندهتر که قصدش ترویج برابری، خاتمه تبعیض، و محو خشونتهای مبتنی بر جنسیت است، تسهیل کند.
علاوه بر این، ما در همراهی با کنشگران و فمینیستهای ایرانی، از متا میخواهیم تا با تحقیق و بررسی درباره این حملات، کاربرهای نامعتبر اینستاگرام را شناسایی و حذف کند، و مکانیسمهای پاسخدهی و اقدامات حمایتیاش را از مدافعان حقوق زنان که مشغول انجام کار مهم ترویج برابری جنسیتی و حقوق زنان و جامعه دگرباشان هستند، تقویت کند.
متا فقط میتواند از طریق همکاری با جامعه مدنی، پلتفرمهای شبکههای اجتماعی را برای زنان مدافع حقوق بشر امن کند. ما از متا میخواهیم فعالانه برای ایجاد کانال ارتباطی مستقیم با سازمانهای جامعه مدنی ایران به عنوان شرکای مطمئن و قابل اعتماد در این تلاش مهم مشارکت کند.
امضاکنندگان:
۱- Arab Foundation for Freedoms and Equality
2- AWID
3- Bent El Nile, Egypt
4- Canadian Women for Women in Afghanistan
5- Fe-Male, Lebanon
6- FEMENA
7-Global Network of Women Peacebuilders
8- Human Rights Sentinel
9- IFEX
10- Iniciativa Mesoamericana de Mujeres Defensoras de Derechos Humanos (IM-Defensoras) / Mesoamerican Initiative for Women Human Rights Defenders
11- International Federation for Human Rights (FIDH), within the framework of the Observatory for the Protection of Human Rights Defenders
12- Makank Fein, Egypt
13- MENA Feminist Collective
14- Miaan Group
15- Project on Middle East Democracy
16- Takatoat, Feminist Collective, Jordan
17- The Gulf Center for Human Rights
18- The Regional Coalition for WHRDs in MENA Region
19- Vigilance for Democracy and Civic State, Tunisia
20- Virtual Activism
21- Women for Women’s Human Rights, Turkey
22- Women Living Under Muslim Laws
23- World Organization Against Torture (OMCT), within the framework of the Observatory for the Protection of Human Rights Defenders
منبع: فمنا